Yazar: Unknown • Eklenme Tarihi: 18.07.2023 • Görüntüleme: 456

Ortodoks kilise sanatında Hz. isa ve Hz. Meryem ya da azizleri simgeleyen resim. Bu resimler, Tahta üzerine mumlu ve yumurtalı boyalarla yapılan dinî içeriklidir.

Bir azizin, kutsal bir karakterin veya dinsel olarak önemli bir olayın resim, mozaik veya ahşap formlarındaki tasviridir. Yunan ve Rus ortodoksluğunu kapsayan Doğu Hıristiyan Kilisesi’nde ikonalar kendi içinde kutsal sayılır ve ayinlerin ibadet şekillerinden biridir. İkonastas adıyla bilinen, Hz. İsa ve Azizlerin hayatlarından sahnelerin resmedildiği ikonalarla kaplı olan özel mihrap paravanı, din bilgisinden yoksun cemaatin dinsel eğitiminde kullanılırdı. İkona kelimesi, ‘benzerlik’ anlamına gelen Yunanca ‘eikon’dan türetilmiştir.

İkonlar ilk kez Greko-Romen Antik Çağı’nda mezar taşı portrelerinde kullanıldı. Ağaç üzerine tutkal boya ya da mum cila ile resmedildi. Bu görüntüler daha sonra Hristiyanlığın başlangıcında çok tutundu. Büyük Konstantin’un başkentin ilk üç piskoposunun portrelerini Forum’da kızıl somaki bir sütuna bağlattığı bilinir. İsa’nın ve Meryem’in ya da bir azizin herhangi bir ikonu, Hristiyanlarca Tanrı katında bir aracı olarak kabul ediliyordu. 8. yüzyılın başında 3. Leon ikonkırıcılık hareketini başlattı ve görüntüye tapılmasını yasakladı. Kullanımın yeniden başlaması ile ikon, ayin düzeninin bir parçasını oluşturdu ve ikonostasın üzerinde yer aldı. İkonkırıcılık döneminde yapılan tahribata karşın bu olaydan önce yapılmış birkaç ikon, özellikle Sina’da bir manastırın eşsiz koleksiyonu bugünlere kadar gelebildi. Bu koleksiyonun en ünlü parçalarından biri, yapılış tarzıyla Antik Tarih’in gerçek portrelerini andıran Petrus’un ikonudur. Bizans’ta bezeme sanatı olarak ortaya çıkmıştı ve ikonlarda genellikle İncil’den betimlemeler işlenirdi. İsa ikonografide azizlik anlamındaki halesindeki baba-oğul-kutsal ruh harflerinin baş harflerinin yazılı olduğu haç işaretiyle diğer ikonlardan ayrılır.